ساعت نقش مهم و جدی در بهبود زندگی تمام انسان های روی زمین دارد. تا قبل از اختراع شدن ساعت انسان ها برای کار های روز مره خود نمیتوانستند برنامه دقیقی بریزند و کارهای خود را با نظم بالا به جلو پیش به برند. اما با اختراع ساعت وضع خیلی فرق کرد و انسان ها توانستند با در نظر گرفتن زمان برنامه های دقیقی بریزند و کارهای خود را سریع تر و منظم تر به پیش ببرند و از هدر رفتن این نعمت مهم و با ارزش یعنی زمان جلوگیری کنند.
جمله ای زیبا هم درباره زمان وجود دارد: وقت طلاست پس باید از ساعت برای برنامه ریزی استفاده کرد تا این طلای با ارزش را از دست ندهیم. این طلا را اگر از دست داد دیگر نمی توان به دست آورد. چون زمان را نمی توان به عقب برگرداند.
ساعت ستارهای
Lساعت ستارهای به اندازه گیری و تشخیص و تطبیق زمان در شب به وسیلهٔ ستارگانی شاخص گفته میشود. این روش معمولاً به کمک ستاره قطبی بعنوان یک نقطه ثابت، با مقایسه و سنجش جابجایی بعضی ستارگان دب اکبر در هر فصل نسبت به زمان متعارف میباشد. این ساعت بیشتر با کمک حرکت ستارگان و وسیله قرار دادن آنها است. ساعت ستاره ای صرفاً ساعتی شبانه است.
ساعتهای آفتابی
ساعتهای خورشیدی در دوران کهن به طور وسیعی استفاده میشدهاند. [۱][نیازمند منبع] این گونه از ساعت میتواند زمان را برحسب زاویه یا محل قرارگیری سایهٔ یک میله که با زاویه مشخص نسبت به زمین قرار دارد، کار زمان سنجی را انجام دهد. این ساعت هم با وسیله قرار دادن حرکت روزانه خورشید و هم وسیله ابتکاری با استقرار شاخص مخصوص و مدرج کردن سایه خورشید است. این ساعت نقطه مقابل ساعت ستاره ای صرفاً ساعتی روزانه می باشد.
این گونه از ساعت به رغم قدمت آن از دقت قابل قبولی برخوردار بوده و انواع دقیق آن زمان ظاهری خورشیدی را با خطای حداکثر ۱۵ دقیقه (ناشی از تاب خوردن محور گردش زمین به دور خود) معین میکنند. ساعتهای آفتابی دقیق با یک جدول یا نمودار ارائه میشوند که این خطای اندازهگیری زمان را در ماههای مختلف سال تصحیح میکند.
به گفته هرودوت نمونههای اولیه این گونه ساعت به اقوام سومری و کلدانی باز میگردد و قدمتی حداقل ۵۰۰۰ ساله دارد.
ساعتهای آبی
ساعتآبی در کنار ساعتهای آفتابی احتمالاً قدیمیترین ساعت ساخت بشرند. مدلهای ابتدایی ساعت آبی باقیمانده از قرن ۱۶ پیش از میلاد از مصر و بابل بدست آمده.[نیازمند منبع] این گونه معمولاً از دو ظرف تشکیل شده که آب با شدت معین از یکی به دیگری میریزد. کاربردی ترین ساعت آبی متعلق به ایران است زیرا نه بر اساس خرافات و یا تفریح بلکه برای یک ضرورت اساسی زندگی کشاورزی و تقسیم سهام آب قنات و یا آب چشمه ها در مناطق کویری ساخته شده است. کالیستنس مورخ یونانی ۳۲۸ پیش از میلادکه در لشکرکشی اسکندر مقدونی به ایران همراه او بود نوشته است: در اینجا (ایران)، در دهکده ها که آب را برحسب نوبت به کشاورزان برای زراعت می دهند، یک فرد از میان کشاورزان انتخاب می شود تا بر زمان نوبت (و تقسیم زمانی سهام قنات)نظارت داشته باشد.
ساعت شنی
اولین نمونههای ساعت شنی در یک نقاشی از ۱۳۳۸ پس از میلاد دیده شده. این ساعت که معمولاً برای اندازهگیری مدت زمانهای کوتاه استفاده میشده از دو حباب شیشهای تشکیل شده که با سوراخ کوچکی به یکدیگر متصلاند. شنِ ریز به علت نیروی جاذبه به حباب پایینی میریزد. وقتی تمام شن به پایین ریخت مجموعه را برعکس میکنند تا فرایند تکرار شود.
ساعتهای مکانیکی
ساعتهای مکانیکی معمولاً نشان دهنده زمان با استفاده از زاویهها هستند. رایجترین آنها ساعتهایی هستند که به صورت مدور درجهبندی شده است. این ساعتها به ۱۲ قسمت تقسیم شدهاند که هر کدام نشاندهندهٔ یک ساعت (عقربه ساعت شمار آنرا نمایش میدهد) است. همچنین این ساعتها به ۶۰ قسمت تقسیم شدهاند که هر کدام هم میتوانند دقیقه و هم ثانیه را نمایش دهند (با استفاده از عقربههای ثانیه شمار و دقیقه شمار).
ساعتهای دیجیتال
ساعتهای دیجیتال به نوعی از ساعتها میگویند که زمان را با استفاده از السیدی، LED و یا چراغ نشان میدهند. این ساعتها به دو صورت ۱۲ ساعته و ۲۴ ساعته هستند. این ساعتها با استفاده از مدارهای الکتریکی میتوانند زمان را محاسبه و اعلام کنند. در ساعتهای جدیدتر ساعتها خود میتوانند با استفاده از اینترنت ساعت خود را تنظیم کنند. نمونه هایی از ساعت دیجیتال
ساعت باینری
ساعت باینری زمان را طبق اصول باینری نشان میدهد. ساعت، دقیقه و ثانیه در دو ستون با چهار سطر نشان داده میشود. مطابق شکل، سطر اول رقم ۱، سطر دوم ۲، سطر سوم ۴، و سطر آخر رقم ۸ است. ستون سمت چپ رقم دهگان و ستون سمت راست رقم یکان را نشان میدهد که با جمع ارقام هر ستون و جمعبندی آنها با هم، عدد ساعت، دقیقه و ثانیه بهدست میآید.